Olağandışı vajina ve rahim kanamaları
Normal regl döngüsü 24-35 gün ortasında tertipli olup kanama ölçüsü 80 ml’nin altında olan ve 3-8 gün süren fizyolojik adet kanamasıdır.
Bunun dışındaki kanamalara Anormal Vajina ve Rahim Kanaması denir.
- >8 gün kanama
- >80 ml kanama yahut evvelki adet kanamalarından fazla olması
- 24 günden sık yahut 35 günden seyrek olması
- Adet ortasında yahut alaka sonrasında lekelenme olması
Adet gören bayanların %15’i olağandışı vajinal ve rahim kanama şikâyeti ile bayan doğum uzmanına başvurmaktadır.
Anormal vajina ve rahim kanaması bir hastalık değil birçok hastalığın birinci belirtisidir. Bazen gerilime bağlı yumurtlama sorunları üzere süreksiz kolay durumlarda görülebilse de bazen hayatı tehtid eden rahim ve rahim ağzı kanseri üzere önemli sorunların birinci habercisi olabilir.
Her yaşta görülebilir ayrıyeten her yaş kümelerine has sebepleri değişkenlik gösterebilir. Mesela 18 yaş altı ergenliğe yeni girmiş yahut menopoza yakın olan 40 yaşın üzerindeki bayanlarda en sık gördüğümüz sebep yumurtalıklarda sağlıklı yumurta oluşmaması ile ilgilidir. Fakat kesinlikle gebelik olmadığı testlerle evvelce bilinmelidir. Ayrıyeten enfeksiyonlar, kanama bozuklukları, yabancı cisim ve travma, sistemik hastalıklar ve aspirin üzere ağrı kesici ilaçlarından kaynaklanabileceği akılda tutulmalıdır.
Ayrıntılı hikaye ve jinekolojik muayene, birebir esnada yapılan ultrasonografi teşhis koyma açısından bize değerli bilgiler verir.
Hastalarımız şu soruları kesinlikle cevaplamalıdır.
- Adetler tertipli mi?
- Miktarı ağır mu?
- Süresi uzadı mı?
- İlişki sonrası mı oluştu?
- Doğum sonrasında mı meydan geldi?
- Doğum denetim hapını sistemsiz içmek ile ilgili olabilir mi?
- Spiral ya da korunma iğneleri üzere korunma usulü mi kullanıyorsunuz?
- Aşırı kilo alma ya da verme durumuz oldu mu?
- Tüylenme ve önemli sivilce meseleniz var mı?
- Karaciğer, böbrek, guatr üzere sistemik bir hastalığınız var mı?
- Kalp kapak hastalığı ya da pıhtılaşma sıkıntılarından ötürü bir ilaç kullanıyor musunuz?
- Ailenizde bayan kanserlerine yakalanan var mı?
Önemsemeniz gereken ağır rahim kanamaları şunlardır ve kesinlikle araştırılması gerekmektedir.
- 3 saatten daha sık mühletle ped değişimi
- Bir regli mühletince 20’den fazla ped kullanımı
- Gece boyunca ped değiştirme gereksinimi
- Büyük pıhtıların düşmesi
- 7 günden daha uzun sürmesi
- Kansızlık oluşturması
- Menopozda olan her kanama
Hastalarımızdan gebelik testi ve tam kan sayımı yapılır. Hastalarımızın birçok ilaç tedavisiyle olağan regli döngüsüne kavuşur. Lakin birtakım durumlarda kesinlikle rahim biyopsileri ile teşhis koymamız gerekebilir.
Bu durumlar;
- Menopozda olan her kanama
- 45 yaş üzerindeki tüm olağandışı kanamalar
- 45 yaş altında tekrar eden, ilaç tedavisine cevap vermeyen, obez yahut polikistik over hastalığı olan kadınlarda
- Smear testi sonucunda olağandışı hücre bulunan
- Genetik yatkınlığı olan Lynch Sendromu ve Cowden sendromu varlığında
- Hormon tedavisi alan hastalarda olan kanama ya da lekelenme
Bazen ilaçlarla denetim edilemeyen kanama durumlarında kürtaj gerekmektedir. Kürtaj çok kanamayı durdurmanın süratli ve tesirli bir yoludur. Böylece hem teşhis koymayı sağlar hem de tedavi maksadıyla uygulanır.
Alınan biyopsi örnekleri patolog tarafından incelenecek ve olağandışı vajinal ve rahim kanama sebebini belirlememize katkı sağlayacaktır. Patoloji sonuçları ile ortaya çıkan hastalıklara nazaran uygulanacak tedavi formu belirlenecektir. Bazen ilaç tedavileri uygulayarak bazen de cerrahi süreçler yapılarak tedavi edileceksiniz.
Unutmamanız gereken en değerli nokta; bayanlarda sık görülen rahim ve rahim ağzı kanserinin birinci belirtisi olağandışı vajinal kanama şikâyetidir. Erken evresinde yakalanmış bir kanseri yenmek her vakit daha kolaydır. Şayet şikâyetlerinizi ertelemeyip erken başvurursanız rahim ve rahim ağzı kanseri olsanız bile yalnızca ameliyatla kurtulup, kemoterapi yada radyoterapi üzere uzun tedavi süreçleriniz olmaz. Uzun hastalık ve hastane müddetleri sağlıklı hayat sürenize eklenir. Sağlıklı bir biçimde sevdiklerinizle kalın. Hürmet ve sevgilerimle.
Doç. Dr. Aykut ÖZCAN
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi
