Mesane Kanserli Olarak Yaşamak
Mesane kanserli bazı hastalarda tedavi ile kanseri tamamen ortadan kaldırılabilir veya yok edilebilir(Kür şansı). Ancak, tedavinin sonunu tahmin etmek hem stresli hem de endişe verici olabilir. Tedaviyi bitirdiğiniz için rahatlayabilirsiniz, ancak kanserin tekrarlaması, nüks etmesi konusunda endişelenmemek imkansızdır. Kanser teşhisi konuldu ise bu his ve endişe çok yaygın olarak hep vardır ve olacaktır.
Diğer bazı hastalarda tedavi ile mesane kanseri hiçbir zaman tamamen kaldırılamaz(kür şansı yoktur) veya vücudun başka bir yerinde yeniden nüks edebilir. Kanseri kontrol altında tutmaya çalışmak için kemoterapi, immünoterapi veya diğer tedavilerle düzenli tedavi ihtiyacı olabilir. Tamamen tedavi edilemeyen kanserle yaşamayı öğrenmek de oldukça zor ve çok stresli olabilir.
Mesane kanserinden sonraki hayat, bazı rutinlere geri dönmek ve aynı zamanda bazı yeni seçimler yapmak anlamına gelir.
Takip ve Kontrol
Mesane kanserli hastalarda tedaviden sonra, tekrar nüks etme riski oldukça yüksektir ve bu yüzden düzenli aralıklarla yakından izlemek gerekmektedir. Bu kontroller sırasında hekiminiz , yaşadığınız herhangi bir sorunla ilgili sorular soracak ve kanser belirtilerini ve/veya tedavinin yan etkilerini ilgili muayeneler, laboratuvar testleri ve görüntüleme testleri isteyebilir. Bazı tedavilerin yan etkileri uzun sürebilir, yıllar sonra bile ortaya çıkabilir. Bu kontrollerde hekiminize soru sormak için iyi bir zamandır, ve fark ettiğiniz herhangi bir değişiklik veya problemi veya sahip olduğunuz endişelerinizi paylaşmanız için bir fırsattır.
Kontrollerde muayene ve tetkik programınız, kanserin evresine ve derecesine, hangi tedavileri aldığınıza ve diğer bazı faktörlere bağlı olacaktır. Takiplerde istenecek testleri konusunda doktorunuzun tavsiyelerine uymanız tavsiye edilir.
Tedaviden sonra kanser belirtisi olmayan kişiler için bile her 3 ila 6 ayda bir kontrol muayeneleri önerilmektedir. Bu kontrollerde kanserin yeniden tekrar edip etmediği veya mesanede veya böbrek pelvisi ve üreterlerde yeni bir tümör gelişip gelişmediğini görmek için, idrar testleri, fiziksel muayeneler, görüntüleme testleri (röntgen, MRI veya BT taramaları gibi) ve kan testleri , ve mesaneniz alınmadı ise , en az ilk 2 yıl boyunca 3 ayda bir düzenli sistoskopi muayeneleri de yapılacaktır. Bu doktor ziyaretleri ve tetkikler, zaman geçtikçe ve yeni olumsuz bulgu olmadığında daha seyrek yapılacaktır.
Mesaneniz alındı ve üriner diversiyon yapıldı ise (Yapay mesane, ileal loop), enfeksiyon belirtileri ve böbreklerinizin fonksiyonlarındaki değişiklikler için kontrol edilmesi istenecektir. Bunu yapmak için idrar testleri, kan testleri ve bazı görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. İdrar yolunuzun(böbrek yolları) diğer bölümlerinde de kanser belirtilerini aramak için testler yapılacaktır. Bağırsak kullanılan hastalarda B12 emilimini etkileyebileceğinden, B12 vitamini seviyesi yılda en az bir kez kontrol edilecektir. Hekiminiz ayrıca idrarınızı ne kadar iyi kontrol edebileceğiniz hakkında sizinle konuşacaktır.
Takip ve günlük yaşam Planlanması
- 1- Mesane kanseri dışında olabilecek ikincil kanser türleri için erken teşhis testleri veya kanser tedavisinin uzun vadedeki genel sağlık üzerine olan etkilerini araştırmak ihtiyaç duyabileceğiniz bazı tarama testleri için bir program ve zamanlama yapılmasında fayda var.
- 2- Neye dikkat etmeniz gerektiği ve doktorunuza ne zaman başvurmanız gerektiği dahil olmak üzere, tedavinizin olası geç veya uzun vadeli yan etkileri hakkında bilgi almanız oldukça önemlidir.
-
3- Bilinen diyet ve fiziksel aktivite önerileri konusunda hekiminiz ile tartışıp diyet ve fiziksel aktivite rejiminin ne olacağı belirlemenizde yarar vardır
-
4- Yapılan bütün işlemlerin fiziksel veya elektronik ortamda düzenli kayıtları ve bir dosya altında tutulması, hastalığın sevk ve idaresinde hata yapmayı engelleyen bir faktördür.
-
5-Testler, doktor ziyaretleri ve tedaviler çok pahalıya mal oluyor olabilir, maliyet hesabi yapmak ve planlamak bu işin başka bir boyutudur.
-
6-Kanser tedavisinde bir noktada, kendinizi tıbbi geçmişinizden haberi olmayan yeni bir doktora görünürken bulabilirsiniz. Yeni doktorunuza teşhis ve tedavinizin ayrıntılarını vermek için tıbbi kayıtlarınızın kopyalarını saklamanız önemlidir.
Kanserin ilerleme veya tekrar nüks riskini azaltabilir miyim?
Mesane kanserli hastalarda, egzersiz yapmak, belirli bir diyet türü uygulamak veya beslenme gibi kanserin büyüme veya tekrar nüks etme riskini azaltabilecek şeyleri bilmek önemlidir. Sağlıklı-doğal beslenmenin, mesane ve diğer kanserlere yakalanma riskini azaltabilir. Ancak bugüne kadar yapılan araştırmalarda, herhangi bir vitamin veya gıda takviyelerinin mesane kanserini önlemeye yardımcı olduğu ile ilgili kesin kanıt bulunamamıştır.
Mesane kanserinin ilerlemesini veya tekrar nüks olması önlemeye yönelik genel öneriler şunlardır:
- 1-Sigara içmemek, Sigara içmenin tümör nüksü ve ilerleme riskini artırdığı doğrulanmıştır. Mesane kanserlilerin sigarayı bırakması tedavisinin sonucunu olumlu etkileyip etkilemeyeceği hala tartışmalı olsa da, hastalara tütün içimi ile bağlantılı genel riskler nedeniyle sigarayı kesin olarak bırakmaları tavsiye edilmektedir.
-
2-Doğal beslenmek, düzenli fiziksel aktivite yapmak ve sağlıklı bir kiloda kalmak gibi sağlıklı davranışları benimsemek önerilmektedir, ancak bu konuda kanıt sayılabilecek bir yayın henüz yoktur. Yine de, mesane kanseri veya diğer kanserlere yakalanma riskinizin önüne geçebilecek olumlu etkileri olabileceğini biliyoruz.
-
3- Gıda takviyeleri: Şimdiye kadar, hiçbir diyet takviyesinin (vitaminler, mineraller ve bitkisel ürünler dahil) mesane kanserinin ilerlemesi veya nüks riskini açıkça azaltmaya yardımcı olduğu gösterilmemiştir. Bu, hiçbir takviyenin yardımcı olmayacağı anlamına gelmez, ancak hiçbirinin bunu yaptığının kanıtlanmadığını bilmek önemlidir. Alacağınız gıda takviyeleri ve tamamlayıcı tıp ürünlerinin size zarar vermesine izin vememeniz, mevcut tedavinizi aksatacak veya onu engelleyecek ürünlerden uzak durmanız önerilir. Bu tür diyet takviyeleri, kullanımına sınırlamalar olmasına rağmen, satılmadan önce etkili ve güvenli olduğu ile ilgili bir kanıt istenmemektedir. Bu yüzden herhangi bir tür besin takviyesi almayı düşünüyorsanız, sağlık ekibinizle konuşun. Zararlı olabileceklerden kaçınırken, hangilerini güvenle kullanabileceğinize karar vermenize yardımcı olabilirler.
Mesane kanserinden sonra günlük hayata ve rutinlerine dönmek nasıl olur?
Ürostomili hastalar için: Radikal bir sistektomi geçirdiyseniz ve karın duvarında bir ürostomi torbası taşıyorsanız, ilk başta günlük aktiviteler için bile endişelenebilirsiniz. İdrar yapma şeklinizdeki değişiklikler nedeniyle bazı günlük rutinlerinizi değiştirmeniz gerekebilir. Cinsellik ile ilgili diğer sorunlar da endişelere neden olabilir ve böylesine büyük bir değişikliğe alışırken endişelerinizin ve endişelerinizin olması gayet normaldir. Ürostomi torbasının doğru yöne yapıştırılması, doğru şekilde oturtulması ve seksten önce boşaltılması idrar kaçağı olasılığını azaltır. Partnerinizin ağırlığının keseye sürtünmesini önleyen cinsel pozisyonları seçmek önemli olabilir. Ürostomili hastalara yardımcı olmak için özel olarak eğitilmiş sağlık uzmanlarının ürostomi ile ilgilenmeyi öğretebilir ve getirdiği değişikliklerle başa çıkmanıza yardımcı olabilirler. Ayrıca, bölgenizde bilgi ve destek sunan programlar hakkında , ve bazı derneklereden yardım alabilirsiniz.
Cinsellik: Radikal sistektomide, mesane ile birlikte prostat ve seminal veziküller de alınır ve bu değişiklikler cinsel hayatınızı derinden etkiler. Bu yapılar meni sıvını oluşturmaktadır, onları çıkarmak bir erkeğin artık meni çıkmayacağı anlamına gelir. Yani kuru bir orgazm sözkonusudur, meni gelmesi mümkün değildir. Ameliyata sinir hasarına bağlı olarak , birçok erkek hastada ereksiyon yetenekleri olumsuz etkilenmektedir. Bu ereksiyon sorunu bazı hastalarda zamanla bir miktar düzelebilir. Hasta ne kadar gençse, tam ereksiyonu yeteneğini yeniden kazanma olasılığı o kadar yüksektir. Bu konuyu ameliyattan önce sağlık ekibi ile konuşmak gerekir.Yeni cerrahi teknikler, ereksiyon problemleri olasılığını azaltmaya yönelik bazı iyileştirmeler getirdiği iddia edilmektedir.
Kadınlarda radikal sistektominin cinsel etkileri: Bu ameliyatta rahim, yumurtalıklar ve genellikle vajinanın ⅓ üst/ön kısmını çıkarır. Bu, çoğu zaman kadınlar için cinselliği çok rahatsız hale getirebilir. Vajinanın yeniden yapılandırılması ilgili bir girişim gerektirebilir(vajinal rekonstrüksiyon). Yeniden yapılandırılmış olsanız da olmasanız da, cinselliği daha rahat hale getirmenin birçok yolu vardır. Radikal sistektomi sırasında, vajenin her iki yanında uzanan sinir demetleri hasar görürse orgazm olma yeteneğini etkileyebilir. Mesane ile birlikte idrar kanalının(üretranın) tümünün çıkarılması gerektiği durumlarda klitoris kan akımı etkilenebilir ve bu da cinsel uyarılmayı etkileyebilir.
Duygusal destek: Mesane kanseri hayatınızın bir parçası olduğunda bir miktar depresif, endişeli veya endişeli hissetmeniz normaldir. Bazı insanlar diğerlerinden daha fazla etkilenir. Ancak hastalar isterlerse , arkadaşları ve ailesinden, bazı dini gruplardan, bazı destek grupları ve derneklerden, daha profesyonel danışmanlardan veya diğer insanlardan yardım ve destek alabilirler.
Mesane Kanseri Sonrası İkincil Kanserler
Mesane kanseri olan hastalar, başka bir kanser türüne yani ikincil bir kansere yakalanabilir. Mesane kanserinden teşhisi olan hastalar, diğer bazı ikincil bir kanser türlerine yakalanma konusunda normal topluma göre daha yüksek risk altındadır.. Buna ikincil kanserler denir. Bu kanserlerin birçoğu, mesane kanseri için önemli bir risk faktörü olan sigara içme ile açıkça ilişkilendirilmiştir.
Mesane Kanseri dışında yakalanabileceğiniz kanser türleri şunlardır:
- İkincil başka bir türde mesane kanseri ( ilk kanserden farklı tipte)
-
Renal pelvis / üreter kanseri (üreter, böbreği mesaneye bağlayan tüpler; böbreğin bağlandığı kısmına renal pelvis denir), risk oldukça yüksektir(%4-7)
-
Pankreas kanseri
-
Larinks kanseri (gırtlak)
-
Yemek borusu kanseri
-
Akciğer kanseri (en yaygın olanı, mesane kanserli hastalarda gelişen ikincil kanserlerin ¼’ünü oluşturur)
-
Vajina kanseri
-
Prostat kanseri
-
Böbrek kanseri
-
Rektum kanseri
-
Deri kanseri (bazal ve skuamöz hücreli deri kanserleri hariç)
-
Akut miyeloid lösemi (AML)
Uzmanların çoğu, şikayetleriniz olmadıkça ikincil kanserleri olup olmadığını taramak rutin herhangi bir tarama testi önerilmemektedir.
İkinci bir kansere yakalanma riskimi azaltabilir miyim?
Riskinizi azaltmak ve mümkün olduğunca sağlıklı kalmak için atabileceğiniz adımlar vardır. Yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, herhangi bir tütün türünü kullanmayı bırakmak ve tütün dumanından uzak durmaktır. Sigara içmek, mesane kanserinden sonra görülen birçok ikincil kanserin yanı sıra diğer birçok kanser riskini artırır.
Mesane kanserinden kurtulanlar ayrıca şunları yapmalıdır:
-
Sigarayı kesinlikle bırakın
-
Sağlıklı bir kiloya ulaşın ve o kiloda kalın ve koruyun
-
Fiziksel olarak aktif olun ve oturarak veya uzanarak geçirdiğiniz zamanı sınırlayın.
-
Bol meyve, sebze ve tam tahıl içeren gıdalar alın veya tersine kırmızı ve işlenmiş etleri, şekerli içecekleri ve yüksek oranda işlenmiş yiyecekleri sınırlayın ve bunlardan kaçınan sağlıklı bir beslenme düzeni planlayın.
-
Alkol içmemek en iyisidir. İçki içiyorsanız, bunun miktarını olabildiğince sınırlayın.